Plan daltoński polega na metodzie indywidualnej pracy uczniów a więc zrywa z tradycyjnym sztywnym klasowo lekcyjnym systemem nauczania. Twórczynią tego systemu jest amerykańska nauczycielka Helena Parkhurst (1887-1957) która przedstawiła swą koncepcję w książce pt. „Wykształcenie wg planu daltońskiego”. Plan daltoński zyskał popularność, dlatego, że umożliwiał dostosowanie tempa nauki do rzeczywistych możliwości ucznia, wdrażał dziecko do polegania na sobie, budził inicjatywę i samodzielność, zarówno w działaniu jak i myśleniu, wyrabiał poczucie odpowiedzialności za wykonanie podjętego zadania, zmuszał do poszukiwania najlepszych i najprostszych metod pracy.

Trzy główne zasady planu daltońskiego to:

1. Nauka odpowiedzialności

2. Nauka samodzielności

3. Nauka współpracy

 Edukacja daltońska przede wszystkim umożliwia dzieciom:

• swobodę w wykonywaniu działań
• naukę odpowiedzialności za siebie i za innych
• zapewnienie realizacji działań we własnym tempie i czasie
• możliwość włączenia w różnego rodzaje aktywności jednocześnie
• naukę respektowania innych
• naukę umiejętności oceniania swojej pracy i współpracy z innymi.

           Ogólnie mówiąc celem tego systemu jest nauczyć dzieci dobrze używać swobody i odpowiedzialności. Kiedy ćwiczenie staje się zbyt trudne dla konkretnego dziecka by mogłoby uporać się z nim sam, nauczyciel służy pomocą. Powszechnie wiadomo, że wszystko, do czego dochodzimy sami jest łatwiejsze w zapamiętaniu niż większość lekcji prowadzonych przez nauczyciela

       By umożliwić organizację Daltona przejrzystą wizualizujemy proces. Poczucie odpowiedzialności będzie stymulowane wtedy, gdy dzieci będą mogły planować i ukończyć ich pracę z pewną administracją. 

       Wizualizujemy dni tygodnia- stosowanie systemu kolorów dnia. Każdy dzień tygodnia ma swój kolor . Dzięki temu, że każdy dzień oznaczony jest kolorem, nawet najmłodsze dzieci mogą zdobywać umiejętność identyfikowania dni tygodnia, zanim jeszcze nauczą się rozpoznawać lub odczytywać ich nazwy. 

       Wizualizujemy program dnia:
Poprzez wizualizację programu z „dziennymi rytmicznymi kartami”, dzieci czują się odpowiedzialne za dzienny program i uczą się planować pracę. Dziecko samo będzie mogło pilnować porządku dnia, co w konsekwencji rozbudzi u dzieci poczucie odpowiedzialności. Wystarczy, że dziecko spojrzy na ścianę, na której będzie zawieszony w obrazkach, z papierowym zegarem wskazującym czas rozpoczęcia danego zajęcia- plan. Dziecko samo będzie mogło pilnować porządku dnia – co w konsekwencji również rozbudzi w Nim poczucie odpowiedzialności.

       Wizualizujemy zadania szkolne:
W grupach przedszkolnych Daltona używamy „tygodniowego przydziału zadań na tablicy.”  Nauczyciel wybiera kilka różnych zadań w każdym tygodniu, z którymi dzieci zapoznają się w poniedziałki  podczas porannego programu. W ciągu całego tygodnia dzieci wybierają zadanie z „tablicy zadań”. Mogą je zrealizować w wolnym, wybranym przez siebie czasie, po zajęciach, zabawach, które są realizowane z całą grupą. Na wykonanie zadań dziecko ma tydzień czasu. Po ukończeniu zadania dziecko pokazuje efekt nauczycielce i zaznacza na tablicy ukończenie swojego zadania, pracy na tablicy, wybierając w odpowiednim kolorze magnez symbolizujący dzień tygodnia, w którym zadanie zostało wykonane.

Współpraca pomiędzy uczniami jest ważnym elementem edukacji Daltona. W tym wieku jest to bardzo trudne, ale jest ważną umiejętnością, którą u dziecka powinno się rozwijać od najmłodszych lat. Praktyka oraz badania pokazują, że tłumaczenie przez rówieśnika jest czasami bardziej skuteczne niż polecenia nauczyciela. Jednakże to nie jest intencją edukacji daltońskiej, by tylko dziecko miało być pomocnikiem innych dzieci. Współpraca, jako pedagogiczny czynnik jest możliwa w prawie każdej zabawie i dziedzinie nauczania. 

       Wizualizujemy współpracę:
Następnym krokiem w rozwijaniu umiejętności dzieci będzie wykonanie zadania w parach. Każdego tygodnia pary będą się zmieniać, co pozwoli dziecku na kontakt i lepsze poznanie kolegi / koleżanki. Dzieci mogą bawić się z przyjacielem / przyjaciółką, ale muszą nauczyć się również bawić z innymi bez wykluczania kogokolwiek.

Tablica z obowiązkami porządkowymi . Z doświadczenia wiemy, że dzieci bardzo lubią pomagać innym, chcą wykazywać inicjatywę, lubią czuć się ważne. Właśnie dlatego, by wspierać i dawać im poczucie odpowiedzialności zadania porządkowe, takie jak: układanie zabawek, pomoc przy nakrywaniu do stolików, rozdawanie przyborów i inne, są powierzane określonym dzieciom. 

Wizualizacja czasu – zegar daltoński  – spełnia on swoją rolę przy wyznaczaniu czasu na spożywanie posiłków, na zabawę, sprzątanie… bardzo istotną rolę spełnia w czasie wolnym, kiedy dzieci maja czas na zabawę swobodną Obserwując ruchy wskazówek widzą, że czas ten się kończy.